W leczeniu operacyjnym, w endoprotezoplastyce stawu kolanowego, zawsze dobrze jest dążyć do tego, żeby pacjent posiadał jak największą część swojej własnej tkanki kostnej w stawie. W czasie operacji ortopeda wycina końce stawowe. W sytuacji, gdyby nastąpiło obluzowanie protezy i potrzebna byłaby wymiana protezy na inną, im mniej mamy własnej tkanki kostnej, tym trudniej jest potem wykonać zabieg rewizyjny. Dlatego warto zastosować protezę jednoprzedziałową, gdzie zakres resekcji jest minimalny.
Jak wygląda operacja wstawienia endoprotezy stawu kolanowego?
Nacięcie jest dosyć spore, od przodu stawu kolanowego. Jest ono większe przy protezie całkowitej i mniejsze przy protezie częściowej. Wycina się całkiem końce stawowe kości udowej i piszczelowej (przy protezie całkowitej). Na końce tych kości montowane są elementy metalowe, a pomiędzy nimi najczęściej polietylenowa wkładka. Najczęściej stosowane są protezy kondylarne – takie, gdzie wycina się tylko końce stawowe i na odpowiednio docięte powierzchnie kości montuje elementy metalowe, a między nie zakłada się polietylenową (najczęściej) wkładkę.
Protezy całkowite mogą być stosowane w takiej wersji, gdzie zachowuje się więzadło krzyżowe tylne lub takie, gdzie się to więzadło usuwa. Protezy całkowite można również podzielić na takie, które mocuje się przy pomocy cementu kostnego lub bezcementowe. W przypadku stawu kolanowego częściej stosowane są protezy cementowane. Protezy bezcementowe stosuje się raczej u osób młodych, a i to dosyć rzadko. W czasie zabiegów endoprotezoplastyki stawu kolanowego wymienia się powierzchnie kości udowej i piszczelowej, nie zawsze natomiast dochodzi do konieczności wymiany powierzchni stawowej rzepki.
W niektórych sytuacjach zachodzi konieczność zastosowania niestandardowych rodzajów protez – tzw. protez półzwiązanych lub związanych. Stosuje się je w sytuacjach wymagających niestandardowych rozwiązań. Protezy półzwiązane stosuje się wtedy, gdy mamy niestabilność kolana w płaszczyźnie czołowej, wynikającą z uszkodzenia jednego z więzadeł pobocznych. Proteza skonstruowana jest tak, że wkładka polietylenowa pomiędzy elementami udowym i piszczelowym ma przedłużoną część, wystającą w kierunku elementu udowego, która zapobiega nieprawidłowym ruchom na boki. W przypadku takiej protezy działają większe siły na styku protezy i kości, w związku z czym najczęściej w przypadku zastosowania takiej protezy trzeba użyć dodatkowo „przedłużek”, które są mocowane w kanale kości udowej i piszczelowej.
Protezy półzwiązane stosujemy także w przypadku zabiegów rewizyjnych. Również protezy związane są stosowane najczęściej w przypadku zabiegów rewizyjnych albo w przypadku trudnych zabiegów pierwotnych, np. przy dużej niestabilności stawu. Stosuje się wówczas mechanizm, który łączy na stałe element udowy i piszczelowy w formie struktury przypominającej zawias. Stąd, taką endoprotezę, można określać jako protezę zawiasową. Metale stosowane do budowy protez to m.in. chrom, kobalt, tytan i jego stopy.
Czasem przy dużych zniszczeniach stawu, ubytkach kości (co ma miejsce bardzo często w zabiegach rewizyjnych) trzeba stosować przeszczepy kostne i implanty pozwalające uzupełnić ubytki. Zastosowanie znajdują tu różnego kształtu kliny i implanty zbliżone kształtem do stożków, zbudowane z porowatego metalu – technologia Trabecular Metal. Stosowanym tu metalem jest tantal. Niezależnie od tego, czy w chorym kolanie zostanie zastosowana proteza całkowita, czy połowicza zawsze staramy się jak najszybciej uruchamiać pacjenta.
Komentowane